Resmi Gazete’de yayımlandı: Tüketiciyi koruyacak 45 husus yürürlükte

Ethereum

New member
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kanunla, taksitle satış mukavelelerinde temerrüt durumunda kalan borcun tümünün peşin kılınmasına ait şartlar, Türk Borçlar Kanunu ile uyumlu ve tüketici lehine olacak biçimde değiştirilecek. Taksitle satış kontratlarında tüketicinin kalan borcunun tümünün ifasının talep edilmesi için kanundaki öteki koşulların yanı sıra kalan borç yerine kontratta yer alan bedel dikkate alınacak.

Tüketici kredilerinde kredi borcunun tamamının erken ödenmesi halinde bildirim aranmaksızın cayma hakkı kararları uygulanacak. bu biçimdece tüketicilerin, ödedikleri fiyat ve masrafların iadesi ile kredi niçiniyle katlandıkları maliyet azaltılacak.

Kredili mevduat hesabı, kredi kartı üzere bilinmeyen vadeli tüketici kredilerinde faiz oranında tüketici lehine değişikliklerin derhal uygulanabilmesi için düzenleme yapılacak. Bu kapsamda faiz oranındaki indirimin, tüketici lehine olması ötürüsıyla yürürlüğe girmesi için 30 gün öncesinde bildirim yapılması koşulu kaldırılacak. Bu kural sadece faiz oranı artırımını kapsayacak biçimde değiştirilecek.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un, tüketici kredilerine sigorta yaptırılmasını içeren hususu “Sigorta, yan finansal eser ve hizmet sunumu” başlığıyla bir daha düzenlenecek. Bu kapsamda tüketicinin yazılı yahut kalıcı data saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi temaslı sigorta yaptırılamayacak. Kredi veren, kredi temaslı sigorta içermeyen bir mukaveleyi de tüketiciye teklif etmek şartıyla kredi ilişkili sigorta yaptırılmasını içeren bir kredi kontratını tüketiciye sunabilecek.

Tüketicinin istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, kredi veren tarafınca kabul edilmek zorunda olacak. Kredi irtibatlı sigortanın, kredi borcunun geri ödenme teminatını sağlamak emeliyle meblağ sigortalarında kalan borç fiyatıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekecek.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un, konut finansmanı kontratlarına sigorta yaptırılmasını kapsayan unsuru “Sigorta, yan finansal eser ve hizmet sunumu” başlığıyla bir daha düzenlenecek. Bu kapsamda tüketicinin yazılı yahut kalıcı bilgi saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi temaslı sigorta yaptırılamayacak. Konut finansmanı kuruluşu, kredi ilişkili sigorta içermeyen bir mukaveleyi de tüketiciye teklif etmek şartıyla kredi irtibatlı sigorta yaptırılmasını içeren bir konut finansmanı kontratını tüketiciye sunabilecek.

Tüketicinin istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, konut finansmanı kuruluşu tarafınca kabul edilmek zorunda olunacak. Kredi kontaklı sigortanın, kredi borcunun geri ödenme teminatını sağlamak hedefiyle, meblağ sigortalarında kalan borç meblağıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekecek.

Konut finansmanı kontratı, kredi ile ilgili olanlar hariç yan finansal eser ve hizmetlerin satın alınması koşuluna bağlanamayacak.

Ön ödemeli olarak satılan konutların mukavelede belirlenen tarihte tüketicilere teslim edilmesi zarurî olacak. Büyük ölçekli konut projelerinde inşaatın tamamlanması epeyce uzun mühletler alabildiği için ön ödemeli olarak satılan konutların tüketicilere azami teslim müddeti 36 aydan 48 aya çıkarılacak. Kat irtifakının tüketici ismine tapu siciline tescil edilmesiyle birlikte zilyetliğin devranı halinde de evre ve teslim yapılmış sayılacak.

Aracı hizmet sağlayıcılara ait düzenlemeler

Başta mobilya olmak üzere niteliği prestijiyle farklılık arz edebilen ve tüketicilerin özel istek ve gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan malların teslimi, tüketicinin bilgilendirilmesi ve onayı ile uzaklıklı mukavelelerde genel kural olan 30 günde teslim yahut ifa edilme yükümlülüğünden istisna tutulacak.

Aracı hizmet sağlayıcılara; aralıklı mukavelelere ait olarak yönetmelikle belirlenen konulara dair tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve kelam konusu konuları takip edebilecekleri kesintisiz bir sistemi kurma yükümlülüğü getiriliyor.

Aracı hizmet sağlayıcılar, aracılık ettikleri aralı mukavelelere ait olarak satıcı yahut sağlayıcı ismine ve hesabına tüketicilere yaptıkları ön bilgilendirme, ön bilgilendirmenin teyidi ve onayına ait süreçlerden, süreci yapan olarak satıcı yahut sağlayıcı ile birlikte müteselsil sorumlu olacak.

Tüketicinin bilgilendirilmesine ait yönetmelikte düzenlenen ön bilgilendirmede bulunması mecburî unsurlardaki eksikliklerin aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanması durumunda sorumluluk, aracı hizmet sağlayıcıda olacak.

Aralı mukavelelere ait süreçlerin yapıldığı platformu kuran ve işleten olarak aracı hizmet sağlayıcıların, aracılık edilen süreçlere ait kayıtları tutma ve ilgililere verme yükümlülüğü olacak.

Aracı hizmet sağlayıcılar, satıcı yahut sağlayıcılar ile olan mukavelelerine uymaması niçiniyle düzenlemelere tersliğe niye olmaları durumunda, terslik teşkil eden her bir süreçten sorumlu olacak. Aracı hizmet sağlayıcılar, aracılık edilen aralı kontratların bedel tahsilatına da aracılık etmeleri durumunda, kanunda düzenlenen ayıba ait sorumluluk halleri ile teslim yahut ifa daha sonrası bedelin satıcıya yahut sağlayıcıya aktarıldığı durumlar haricinde, bedel kendilerinde kaldığı sürece teslim yahut ifa ile cayma hakkının kullanmasında satıcı yahut sağlayıcıyla birlikte tüketicilere karşı müteselsil sorumlu olacak.

Aracı hizmet sağlayıcılar, satıcı yahut sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanya ve indirimlerle satıcı yahut sağlayıcı ismine kurulmasına aracılık ettikleri aralıklı mukavelelere ait olarak; tedarik edememe, stok yetersizliği üzere niçinlerle kontrat konusu mal ya da hizmetin hiç ya da gereği üzere teslim yahut ifa edilememesine niye olmaları durumundan sorumlu olacak. Aracı hizmet sağlayıcılar, teslim yahut ifa vakti üzere tüketicinin alışveriş tercihinde ve satın alma daha sonrasında fesih hakkının kullanmasında kıymetli bir tesiri olan reklamlarında taahhüt edilen ayrıntıların tüketiciye yapılan ön bilgilendirmeyle uyumlu olması ve ispatına ait sorumlu olacak.

Devre mülklere düzenleme

Kanunla, devre tatil mukavelelerinin kapsamı ile düzenlenme yordam ve asıllarının açıklığa kavuşturulması amaçlanıyor.

Devre tatil satışının finansal kiralamayla yapılması durumunda da devre tatil mukavelelerine ait kanun kararları uygulanacak.

Tıpkı hakka mevzu devre tatil kontratlarının, yalnızca Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen yöntem ve asıllar kapsamında devre mülk kontratı biçiminde kurulması zarurî olacak.

Kooperatif yahut ticaret şirketi paydaşlığı ya da dernek yahut vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanınması yasaklanarak kanunun getirdiği muhafazadan tüketicilerin yararlanması sağlanacak.

Tüketicinin, devre tatil mukavelesinden cayma hakkını daha kolay kullanabilmesi için getirilmiş olan cayma müddeti ortasında tüketiciden ödeme yahut borçlandırıcı doküman alma yasağı, tıpkı hakka husus devre tatil kontratı olan devre mülk mukavelelerini de kapsayacak biçimde genişletilecek. Kelam konusu yasağın ihlali halinde, tüketicilere ödemeleri derhal iade edilecek; tüketiciyi borç altına sokan her türlü evrak, tüketici istikametinden geçersiz olacak.

Devre mülk hakkı veren mukaveleler de dahil olmak üzere tüketicilerle ön ödemeli devre tatil kontratı kurulamayacak.

Devre mülk hakkı veren mukaveleler hariç olmak üzere, devre tatil mukaveleleri en çok 10 yıl için kurulacak.

Tüketici, şahsî hak sağlayan devre tatil kontratından kaynaklanan tatil hakkını belli bir devir için kullanmayacağını tatilin başlayacağı tarihten en az 90 gün evvel sağlayıcıya bildirirse, o periyot için tüketiciden rastgele bir isim altında bir bedel talep edilemeyecek.

Yenilenmiş eserler

Yenilenmiş eserlere tüketiciye teslim tarihinden itibaren taban bir yıl garanti verilmesi zarurî olacak. Lakin özelliği niçiniyle birtakım malların garanti kuralları Ticaret Bakanlığınca öbür bir ölçü ünitesiyle de belirlenebilecek.

Yönetmelikle belirlenen mallar fakat Bakanlıkça yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi kaidesiyle yenilenmiş eser olarak satılabilecek. Yenileme merkezlerinin Bakanlıktan yetki evrakı alması zarurî olacak.

Elektronik kimlik bilgisi bulunan malların kullanılmış ve kayıtlı olduğuna ait doğrulama yapılmasının gerektiği durumda bu doğrulamalar Bakanlık, yenileme merkezi ve yetkili alıcı tarafınca Bakanlıkça belirlenen yordam ve asıllara bakılırsa Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu kayıtlarından yapılacak.

Tüketicilerin, firmaların hakikat ve aktüel yetkili servis istasyonu detaylarıne ulaşabilmeleri, rastgele bir aldatıcı uygulama niçiniyle mağdur olmamaları maksadıyla üretici ve ithalatçılara, tüm yetkili servis istasyonlarına ait ayrıntılarını Ticaret Bakanlığınca kurulan sisteme kaydetme mecburiliği getiriliyor.

Yetkili servis istasyonları haricinde tüketicilere hizmet sunan özel servis istasyonlarının yetkili servis istasyonu algısı oluşturacak biçimde hizmet vermesinin önlenmesi maksadıyla özel servis istasyonlarına servis fişi, tabela ve broşür üzere her türlü tanıtım ve faaliyetlerinde “özel servis” ibaresi kullanma zaruriliği getiriliyor.

Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü müddetince mala ait satış daha sonrası hizmetin sağlanmaması durumunda, zararın tazmini talep edilebilecek.

Tüketici hakem heyetlerine müracaatlar

Tarafların İcra ve İflas Kanunu’ndaki hakları gizli kalmak kaydıyla pahası 30 bin liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetlerine başvurusu mecburî olacak.

Tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde müracaatlar kaymakamlığa yapılabilecek. Bu müracaatlar, kaymakamlıklarca gereği yapılmak üzere Bakanlıkça belirlenen yetkili tüketici hakem heyetine iletilecek.

Tüketici hakem heyeti kararları tarafları bağlayacak. Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara karşı açılan itiraz davalarında, sonucun iptali durumunda tüketici aleyhine, avukatlık taban fiyat tarifesine nazaran nisbi tarife üzerinden vekalet fiyatına hükmedilirken mevcut olduğu biçimde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi yahut evrakın tüketici mahkemesine sunulması niçiniyle sonucun iptali halinde tüketici aleyhine yargılama masrafına ve vekalet fiyatına hükmedilemeyecek.

Kanunla, kanuna karşıtlık halleri için öngörülmüş kimi idari para cezaları fiilin tartısı, failin kusuru ve ekonomik durumu dikkate alınarak ve orantılılık, ölçülülük ve caydırıcılık unsurları gözetilerek bir daha düzenleniyor.

Buna nazaran, tüketici kredisi mukaveleleri ile konut finansmanı kontratlarında mukavele öncesi bilgilendirme yükümlülüğüne ters hareket edenler hakkında, tersliği tespit edilen her bir süreç yahut kontrat için 200 lira olan idari para cezası 1000 liraya çıkarılacak.

Ön ödemeli konut satışında zaman yahut teslim müddetinin mukavele tarihinden itibaren 48 ayı geçmesi durumunda, teslim edilmeyen her konut için 70 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Satıcı yahut sağlayıcı ismine aralı kontrat kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcılar, tüketicilerin yönetmelikle belirlenen konulara ait talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak ve kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlü olacak. Bu yükümlülüklere karşıt hareket edenler hakkında 1 milyon lira idari para cezası uygulanacak.

Yetkili ve nazaranvli kişi yahut kuruluşlara her türlü bilgi ve belgeyi hakikat olarak göstermeyenler hakkında 7 gün ortasında bilgi ve evrakların hakikat olarak verilmesi yahut yerinde inceleme imkanının sağlanması ihtar edilecek. İhtara karşın tersliğin devamı halinde 80 bin liradan az olmamak üzere tersliğin tespitinden bundan evvelki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilecek.

Karşıtlığın tespit edildiği tarih prestijiyle bir takvim yılında uygulanan toplam idari para cezası meblağının 80 bin lirayı aştığı durumlarda, bu ölçüden az olmamak ve 120 milyon lirayı geçmemek üzere toplam idari para cezası fiyatı uygulanacak.

Kanun uyarınca, ön ödemeli devre tatil satışı yapılamayacak. Devre tatile husus taşınmazın inşa edileceği arsa için yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil mukavelesi yapanlar, tüketicilerle mülkiyet hissesine bağlı tıpkı hak sağlayan devre tatil kontratı kuranlar, kurulmasına aracılık edenler ile kooperatif yahut ticaret şirketi paydaşlığı ya da dernek yahut vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanıyanlar ile bu sürece aracılık edenler, devre tatile husus mal üzerinde tıpkı hak sahibi olmadığı biçimde devre tatil satışı yapanlar hakkında 3 yıldan 6 yıla kadar mahpus cezası uygulanacak.

Üretici yahut ithalatçılar, ürettikleri yahut ithal ettikleri mallar için belirlenen kullanım ömrü müddetince satış daha sonrası bakım ve tamir hizmetlerini sağlamak zorunda olacak. Buna alışılmamış davranan üretici ve ithalatçılar hakkında; satış daha sonrası hizmet yeterlilik evrakının alınmaması durumunda 315 bin lira, satış daha sonrası hizmet yeterlilik evrakı alındıktan daha sonra minimum servis istasyonu sayısının sağlanamadığı durumlarda eksik kalan her bir servis istasyonu için 35 bin lira; servis istasyonlarında tespit edilen eksiklik ve karşıtlıklarla ilgili olarak her bir servis istasyonu için 5 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar konusunda idari yaptırım kararları Reklam Heyeti tarafınca verilecek. Öteki idari yaptırım kararları ise Ticaret Bakanlığı tarafınca verilecek. Bakanlık bu yetkisini taşrada ticaret vilayet müdürlüklerine devredebilecek.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvelki tüketici süreçlerine, bunların hukuken bağlayıcı olup olmadıklarına ve neticelerina bu süreçler hangi kanun yürürlükte iken gerçekleşmiş ise kural olarak o kanun kararları uygulanacak.

Kanunun yayımı tarihi prestijiyle yapı ruhsatı alınmış olan devre tatile bahis taşınmazlarda, bu unsurun yayımı tarihinden itibaren beş yıl mühletince ön ödemeli adap ile satış da dahil olmak üzere devre mülk, mülkiyet hissesine bağlı birebir hak sağlayan devre tatil yahut şahsî hak sağlayan devre tatil satışı yapılabilecek.

Kanunun yayımlandığı tarihtilk evvel kurulan devre tatil kontratları ve yapı ruhsatı alınmış olan devre tatile mevzu taşınmazlara ait mukaveleler ve yaptırımlar için evvelki kanun kararları uygulanacak.

Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yapılan değişiklikle devre mülklerdeki minimum devre müddeti de 15 günden 7 güne indirildi.