pandomim
New member
HABER: Ali Asgar Çabuk/Tahran
Dünya kamuoyunda Mahsa Amini’nin mevti ile tartışılmaya başlanan “İrşad Devriyeleri” ve “ahlak polisliği” uygulaması İran’da 40 yıldır tartışılan bir bahis. Her ne kadar İrşad Devriyeleri 2006 yılında yasal statü kazansa da, İran İslam İhtilalinin akabinde toplumsal ve kamusal alanda devletin bir mecburiliği olan “örtünme” ve “kılık kıyafet” kontrolü sivil ve istekli kümeler tarafınca yapılabiliyordu. İran İslam İhtilal Komiteleri, Cundullah Devriyeleri ve İhtilal Muhafızları Devriyeleri kentlerde açıklık ve örtüsüzlük ile gayret çerçevesinde faaliyet yürütmekteydiler.
AHLAK POLİSLİĞİ VE İRŞAD DEVRİYELERİ KALDIRILDI MI?
İran İçişleri Bakanlığı çatısı altında emniyet teşkilatının bir ünitesi olarak faaliyet yürüten İrşad Devriyeleri İran İslam İhtilalinden itibaren farklı isim ve yollar ile her vakit varlığını sürdürmüştür. Bugün emniyet teşkilatının bir ünitesi olan Toplumsal ve Ahlaki Güvenliği Sağlama merkezinin kentlerdeki örtü ve kılık kıyafet kontrolünden sorumlu olan İrşad Devriyeleri’nin
lağvedildiğine dair İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Teşkilatından hiçbir açıklama gelmedi. Uygulamanın kaldırıldığına ait tartışmalar sürerken, Tahran’da bir iş yerinin çalışanlar başörtüsü kurallarına uymadığı nedeni öne sürülerek mühürlenmesi uygulamanın devam ettiğini gösterir nitelikte.
İran Genel Başsavcısı Muntazeri başta olmak üzere kimi İranlı yetkililerden gelen açıklamalar uygulamanın büsbütün lağvedildiği algısına niye oldu. Fakat bu açıklamaları yapan İranlı yetkililerin uygulamanın kaldırılacağı konusunda karar mercii olmadıklarını vurgulamak gerekiyor.
Benzer bir açıklama İran Yeterliliği Emretme ve Berbatlıktan Sakındırma merkezinin sözcüsü Ali Hanmuhammedi’den gelmiş ve İrşad Devriyeleri uygulamasının artık sonuç vermediği minvalinde şahsi kanaatini paylaşmıştı. Uygulamanın daha çağdaş prosedürler ile devam edebileceğini belirten Hanmuhammedi, “Ülkede tesettür tartışması kamuoyunda lisana getirilen bir taleptir ve şu anda bu
konuyla ilgili kararlar alınmaktadır. Savcılık ve yargı yetkililerinin talimatıyla Kolluk Kuvvetleri tarafınca yürütülen Ahlak ve Toplumsal Güvenlik Devriyeleri’nin bakılırsavi sona ermiştir” tabirlerini kullanmıştı.
Hanmuhammedi mevzu hakkında alınmış bir sonucu değil kendi şahsi kanaatini paylaşmıştır. İran devlet televizyonu, Genel Başsavcı Muntazeri’nin açıklamalarına ait haberinde, Başsavcının sözlerinin yanlış anlaşıldığını, bahsin yargı ile ilgisi olmadığını ve devletin örtü konusunda geri adım atmadığını belirtmişti.
İrşad Devriyeleri ve ahlak polisliği uygulaması kullandıkları usuller, tüzel alt yapısı ve yargı ile bağı seviyesinde aslına bakarsan tartışılmakta olan bir bahisti. İrşad Devriyesi olarak isimlendirilen bu uygulamanın İran’da türel bir alt yapısı bulunmuyor. Bu niçinle Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ensiye Hazali’ye bakılırsa İran’da İrşad Devriyeleri isminde bir ünite dahi bulunmamaktadır. Bu ise bahsin İranlı yetkililer açsında müphem ve tartışılmakta olduğunu gösteriyor. Uygulamada daha çağdaş biçimlerin kullanılması, ahlak polisliğinin farklı bir isim yahut yapılanma ile bir daha güncellenmesi üzere mevzular “Kültür İhtilali Yüksek Konseyi” tarafınca bugün de tartışılmakta. Lakin uygulamaya ait şu ana kadar alınmış bir resmi bir karar yok.
Mahsa Amini’nin İrşad Devriyeleri tarafınca gözaltına alınmasının akabinde ömrünü kaybetmesi ile ahlak polisliği ve zarurî başörtüsü uygulamasına reaksiyon olarak başlayan kitlesel şovlar daha sonrası İrşad Devriyeleri’nin alandan çekildiğini görüyoruz. Toplumun kelam konusu uygulamaya yönelik çok yansısı, Amini’nin mevti öncesinde uygulamanın gündemde yer alması ve reaksiyon görmesi ve kitlesel şovlara karşı farklı ünitelerden güvenlik güçlerine duyulan muhtaçlık kelam konusu devriyelerin fiilen
sahadan çekilmesine niye oldu. Lakin bu fiili durum İran’da yasallaşmış ve karara bağlanmış değil. İran’da İrşad Devriyeleri her kentte farklı prosedürlerle yürütülen, dönemsel olarak ise hafifçeletilen bir uygulama. Örneğin Tahran’da uygulanan ahlak polisliği ile İran’ın kıymetli din merkezi olan Kum kentindeki uygulama birebir seviyede değildir. Başşehir Tahran’da fiilen ahlak polisliği esnek tutulurken, Kum kentinde birebir sertlikte uygulama devam etmektedir.
İRŞAD DEVRİYELERİ NASIL OLUŞTU?
İrşad Devriyeleri eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad periyodunda uygulanmaya başlansa da, ahlak polisliği ve buna bağlı devriyelerin kurulması Muhammed Hatemi’nin imzası ile gerçekleşmiştir. İran eski Emniyet Genel Müdürü İsmail Ahmedi Mukaddem, İrşad Devriyelerinin eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi devrinde Hatemini’nin imzası ile “Kültür İhtilali Yüksek Konseyi” tarafınca oluşturulduğunu belirtiyor. Mahmud Ahmedinejad’ın Cumhurbaşkanlığı periyodunda yani 2006 yılında ise bu uygulamanın hayata geçirildiğini görüyoruz. İran’da tek yasa yapan organ “İran İslam Cumhuriyeti Meclisi” olsa da İrşad Devriyeleri konusunda karar alıcı kurum Kültür İhtilali Yüksek Kurulu oldu. Bu manasıyla ahlak polisliği ve buna bağlı İrşad Devriyeleri uygulamasının İran hukukunda yasal bir desteği bulunmamaktadır. Kültür İhtilali Yüksek Kurulu 2005 yılında kapsamlı iffet ve örtünme planı oluşturarak toplumsal ve kamusal alanda örtünmeyi yaygınlaştırmayı ve buna bağlı kültürel şuuru artırmayı hedefledi. Aslında oluşturulan iffet ve örtünme planında İrşad Devriyeleri’nin kurulması, kılık kıyafetlerin denetlenmesi ve bu kapsamda örtüsüzlerin yargı ve emniyet güçlerine intikali üzere ibareler yer almamaktadır. Zira İran anayasasının İslami Cezalar kanunun 638’inci hususunda başörtüsü takmanın bir mecburilik olduğu ve buna uymayan şahıslara 10 günden 2 aya kadar mahpus yahut para cezası verileceği aslına bakarsanız vurgulanmıştır. Lakin Kültür İhtilali Yüksek Kurulu’nun kapsamlı iffet ve örtünme planı toplumsal alanda başörtüsü ve kılık kıyafetin denetlenmesini değil, tesettür konusunun kültürel bir alt yapısını oluşturmayı hedefliyordu.
İran İslam İhtilalinin akabinde toplumda kimi istekli milis güçlerin farklı isimler ismi altında kılık kıyafet ve ahlaki devriyeler oluşturmaları, İran siyasetinde Cumhurbaşkanlarına ve hükümetlere yönelik ahlak polisliğinin bir baskı ögesi olarak kullanılmaya başlanması ve başörtüsü konusunda iffet ve örtünme planının vakit içinde emniyet güçlerine devredilmesi bugünkü İrşad Devriyelerini oluşturdu. Kültürel alanda kalması gereken iffet ve örtünme planı ilgili merkezlerin devre dışı kalması niçiniyle İran İçişleri Bakanlığının ve kolluk kuvvetlerinin kamusal alanda kılık kıyafet kontrolüne evrildi.
İran’da emniyet teşkilatının “Toplumsal ve Ahlaki güvenliği sağlama” ünitesine bağlı olan İrşad Devriyeleri kendilerine ilişkin özel araç ve polis timi ile kent meydanlarında, toplu ulaşım merkezlerinde, AVM’lerde ve kamusal alanda başörtüsü kontrolleri yapmaya ve örtü kuralına uymayanlar hakkında idari süreç yapmaya başladılar. Bu kapsamda gözaltına alınanalar “irşad merkezlerine” gdolayılerek burada merkez tarafınca oluşturulan toplumsal ve ahlaki irşad derslerine katılıyor ve ardından
taahhütname imzalayarak özgür bırakılıyorlar. yenidenlanması durumunda ise mevzu yargıya taşınıyor.
İran eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad periyodunda hayata geçen İrşad Devriyeleri toplumsal ve kamusal alanda daha sıkı ve sert uygulanırken, Cumhurbaşkanı Hasan Manevî devrinde uygulamanın esnetildiğini görüyoruz. ABD ile imzalanan nükleer muahede ile bir arada oluşan refah ve ıslahat rüzgarını gerisine alan Manevî, ahlak polisliğine yönelik ağır tenkitler de yapmaya başlamıştı. Bu tarafı ile ahlak polisliği ve İrşad Devriyeleri uygulamasının İran içerisinde toplumsal grupları
kanalize etmek ve hükümetlere yönelik baskı ögesi oluşturmak ismine dönemsel olarak sertleştirildiğini görüyoruz. Uzun bir müddetdir uygulanmayan ve bölgelere nazaran esnetilen İrşad Devriyelerinin İbrahim Reisi’nin Cumhurbaşkanı seçilmesinin akabinde tekrar sert bir biçimde alana sürülmesi, Manevî devrinde İranlı bayanların oluşturduğu fili duruma ağır bir darbe indirdi. Bu fiili durum İranlı bayanların mecburî başörtüsü maddesine karşın bilhassa Tahran üzere büyük kentlerde kendilerine mahsus bir örtünme biçimleri oluşturmalarını ve buna karşılık güvenlik güçlerinin müdahale etmemelerini sağlamıştı.
İran’daki son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İrşad Devriyelerine son vereceğini belirten Cumhurbaşkanı Reisi, “Halk için irşad devriyeleri olmayacak bunun yerine irşadı yönetimciler ve yöneticiler için kullanacağız” demişti. Lakin Cumhurbaşkanı seçilmesinden kısa bir süre daha sonra İrşad Devriyeleri kendilerine ilişkin özel araç ve timler ile kent meydanlarında bir daha görünür oldular. Bu devriyelere ait Mahsa Amini’dilk evvel medyaya yansıya birinci olumsuz olay 24 Nisan’da Tahran’da ulusal atlet Muradhani’nin faydalanması ile yaşanırken ikinci hadise 16 Temmuz’da kızının gözaltına alınmasını engellemek isteyen bir annenin kendisini devriye arabasının önüne atması daha sonrası yaşandı.
Benzer hadiselerin gerisi arkasına artması, siyasilerden ve kimi yetkililerden örtü konusunda “başörtüsüzlere kamuda hizmet verilmesin”, “toplu ulaşıma dahi alınmasınlar” formunda yapılan açıklamalar halk içerisinde kutuplaşmayı artırdı. O denli ki 19 Temmuz’da İran medyasında geniş yankı uyandıran başörtülü bir bayanın dövülerek toplu ulaşım aracından atılmasına niye olmuştu. Kelam konusu tarihî kronoloji içerisinde İrşad Devriyeleri ve ahlak polisliği uygulamasına ait tartışmalar
Mahsa Amini’nin ömrünü kaybetmesi ile tepe noktasına ulaşırken, İran’da artık bayanlar direkt rejimi ve mecburî örtüyü amaç almaya başladılar.
Gelinen noktada İranlı yetkililerden İrşad Devriyeleri’ne ait yapılan açıklamalar, uygulamanın belgisiz türel boyutu niçiniyle çelişkili ve keyfi olabiliyor. Örneğin başörtüsüzlere kamu hizmeti verilmemesi, başörtüsü takmayanların banka hesaplarının dondurulması yahut ahlak polisliği üzere bir uygulamanın ülkede esasen olmaması üzere açıklamalar İranlı yetkililere mevzu hakkında keyfi siyaset yürütme imkanı sağlıyor.
Dünya kamuoyunda Mahsa Amini’nin mevti ile tartışılmaya başlanan “İrşad Devriyeleri” ve “ahlak polisliği” uygulaması İran’da 40 yıldır tartışılan bir bahis. Her ne kadar İrşad Devriyeleri 2006 yılında yasal statü kazansa da, İran İslam İhtilalinin akabinde toplumsal ve kamusal alanda devletin bir mecburiliği olan “örtünme” ve “kılık kıyafet” kontrolü sivil ve istekli kümeler tarafınca yapılabiliyordu. İran İslam İhtilal Komiteleri, Cundullah Devriyeleri ve İhtilal Muhafızları Devriyeleri kentlerde açıklık ve örtüsüzlük ile gayret çerçevesinde faaliyet yürütmekteydiler.
AHLAK POLİSLİĞİ VE İRŞAD DEVRİYELERİ KALDIRILDI MI?
İran İçişleri Bakanlığı çatısı altında emniyet teşkilatının bir ünitesi olarak faaliyet yürüten İrşad Devriyeleri İran İslam İhtilalinden itibaren farklı isim ve yollar ile her vakit varlığını sürdürmüştür. Bugün emniyet teşkilatının bir ünitesi olan Toplumsal ve Ahlaki Güvenliği Sağlama merkezinin kentlerdeki örtü ve kılık kıyafet kontrolünden sorumlu olan İrşad Devriyeleri’nin
lağvedildiğine dair İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Teşkilatından hiçbir açıklama gelmedi. Uygulamanın kaldırıldığına ait tartışmalar sürerken, Tahran’da bir iş yerinin çalışanlar başörtüsü kurallarına uymadığı nedeni öne sürülerek mühürlenmesi uygulamanın devam ettiğini gösterir nitelikte.
İran Genel Başsavcısı Muntazeri başta olmak üzere kimi İranlı yetkililerden gelen açıklamalar uygulamanın büsbütün lağvedildiği algısına niye oldu. Fakat bu açıklamaları yapan İranlı yetkililerin uygulamanın kaldırılacağı konusunda karar mercii olmadıklarını vurgulamak gerekiyor.
Benzer bir açıklama İran Yeterliliği Emretme ve Berbatlıktan Sakındırma merkezinin sözcüsü Ali Hanmuhammedi’den gelmiş ve İrşad Devriyeleri uygulamasının artık sonuç vermediği minvalinde şahsi kanaatini paylaşmıştı. Uygulamanın daha çağdaş prosedürler ile devam edebileceğini belirten Hanmuhammedi, “Ülkede tesettür tartışması kamuoyunda lisana getirilen bir taleptir ve şu anda bu
konuyla ilgili kararlar alınmaktadır. Savcılık ve yargı yetkililerinin talimatıyla Kolluk Kuvvetleri tarafınca yürütülen Ahlak ve Toplumsal Güvenlik Devriyeleri’nin bakılırsavi sona ermiştir” tabirlerini kullanmıştı.
Hanmuhammedi mevzu hakkında alınmış bir sonucu değil kendi şahsi kanaatini paylaşmıştır. İran devlet televizyonu, Genel Başsavcı Muntazeri’nin açıklamalarına ait haberinde, Başsavcının sözlerinin yanlış anlaşıldığını, bahsin yargı ile ilgisi olmadığını ve devletin örtü konusunda geri adım atmadığını belirtmişti.
İrşad Devriyeleri ve ahlak polisliği uygulaması kullandıkları usuller, tüzel alt yapısı ve yargı ile bağı seviyesinde aslına bakarsan tartışılmakta olan bir bahisti. İrşad Devriyesi olarak isimlendirilen bu uygulamanın İran’da türel bir alt yapısı bulunmuyor. Bu niçinle Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ensiye Hazali’ye bakılırsa İran’da İrşad Devriyeleri isminde bir ünite dahi bulunmamaktadır. Bu ise bahsin İranlı yetkililer açsında müphem ve tartışılmakta olduğunu gösteriyor. Uygulamada daha çağdaş biçimlerin kullanılması, ahlak polisliğinin farklı bir isim yahut yapılanma ile bir daha güncellenmesi üzere mevzular “Kültür İhtilali Yüksek Konseyi” tarafınca bugün de tartışılmakta. Lakin uygulamaya ait şu ana kadar alınmış bir resmi bir karar yok.
Mahsa Amini’nin İrşad Devriyeleri tarafınca gözaltına alınmasının akabinde ömrünü kaybetmesi ile ahlak polisliği ve zarurî başörtüsü uygulamasına reaksiyon olarak başlayan kitlesel şovlar daha sonrası İrşad Devriyeleri’nin alandan çekildiğini görüyoruz. Toplumun kelam konusu uygulamaya yönelik çok yansısı, Amini’nin mevti öncesinde uygulamanın gündemde yer alması ve reaksiyon görmesi ve kitlesel şovlara karşı farklı ünitelerden güvenlik güçlerine duyulan muhtaçlık kelam konusu devriyelerin fiilen
sahadan çekilmesine niye oldu. Lakin bu fiili durum İran’da yasallaşmış ve karara bağlanmış değil. İran’da İrşad Devriyeleri her kentte farklı prosedürlerle yürütülen, dönemsel olarak ise hafifçeletilen bir uygulama. Örneğin Tahran’da uygulanan ahlak polisliği ile İran’ın kıymetli din merkezi olan Kum kentindeki uygulama birebir seviyede değildir. Başşehir Tahran’da fiilen ahlak polisliği esnek tutulurken, Kum kentinde birebir sertlikte uygulama devam etmektedir.
İRŞAD DEVRİYELERİ NASIL OLUŞTU?
İrşad Devriyeleri eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad periyodunda uygulanmaya başlansa da, ahlak polisliği ve buna bağlı devriyelerin kurulması Muhammed Hatemi’nin imzası ile gerçekleşmiştir. İran eski Emniyet Genel Müdürü İsmail Ahmedi Mukaddem, İrşad Devriyelerinin eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi devrinde Hatemini’nin imzası ile “Kültür İhtilali Yüksek Konseyi” tarafınca oluşturulduğunu belirtiyor. Mahmud Ahmedinejad’ın Cumhurbaşkanlığı periyodunda yani 2006 yılında ise bu uygulamanın hayata geçirildiğini görüyoruz. İran’da tek yasa yapan organ “İran İslam Cumhuriyeti Meclisi” olsa da İrşad Devriyeleri konusunda karar alıcı kurum Kültür İhtilali Yüksek Kurulu oldu. Bu manasıyla ahlak polisliği ve buna bağlı İrşad Devriyeleri uygulamasının İran hukukunda yasal bir desteği bulunmamaktadır. Kültür İhtilali Yüksek Kurulu 2005 yılında kapsamlı iffet ve örtünme planı oluşturarak toplumsal ve kamusal alanda örtünmeyi yaygınlaştırmayı ve buna bağlı kültürel şuuru artırmayı hedefledi. Aslında oluşturulan iffet ve örtünme planında İrşad Devriyeleri’nin kurulması, kılık kıyafetlerin denetlenmesi ve bu kapsamda örtüsüzlerin yargı ve emniyet güçlerine intikali üzere ibareler yer almamaktadır. Zira İran anayasasının İslami Cezalar kanunun 638’inci hususunda başörtüsü takmanın bir mecburilik olduğu ve buna uymayan şahıslara 10 günden 2 aya kadar mahpus yahut para cezası verileceği aslına bakarsanız vurgulanmıştır. Lakin Kültür İhtilali Yüksek Kurulu’nun kapsamlı iffet ve örtünme planı toplumsal alanda başörtüsü ve kılık kıyafetin denetlenmesini değil, tesettür konusunun kültürel bir alt yapısını oluşturmayı hedefliyordu.
İran İslam İhtilalinin akabinde toplumda kimi istekli milis güçlerin farklı isimler ismi altında kılık kıyafet ve ahlaki devriyeler oluşturmaları, İran siyasetinde Cumhurbaşkanlarına ve hükümetlere yönelik ahlak polisliğinin bir baskı ögesi olarak kullanılmaya başlanması ve başörtüsü konusunda iffet ve örtünme planının vakit içinde emniyet güçlerine devredilmesi bugünkü İrşad Devriyelerini oluşturdu. Kültürel alanda kalması gereken iffet ve örtünme planı ilgili merkezlerin devre dışı kalması niçiniyle İran İçişleri Bakanlığının ve kolluk kuvvetlerinin kamusal alanda kılık kıyafet kontrolüne evrildi.
İran’da emniyet teşkilatının “Toplumsal ve Ahlaki güvenliği sağlama” ünitesine bağlı olan İrşad Devriyeleri kendilerine ilişkin özel araç ve polis timi ile kent meydanlarında, toplu ulaşım merkezlerinde, AVM’lerde ve kamusal alanda başörtüsü kontrolleri yapmaya ve örtü kuralına uymayanlar hakkında idari süreç yapmaya başladılar. Bu kapsamda gözaltına alınanalar “irşad merkezlerine” gdolayılerek burada merkez tarafınca oluşturulan toplumsal ve ahlaki irşad derslerine katılıyor ve ardından
taahhütname imzalayarak özgür bırakılıyorlar. yenidenlanması durumunda ise mevzu yargıya taşınıyor.
İran eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad periyodunda hayata geçen İrşad Devriyeleri toplumsal ve kamusal alanda daha sıkı ve sert uygulanırken, Cumhurbaşkanı Hasan Manevî devrinde uygulamanın esnetildiğini görüyoruz. ABD ile imzalanan nükleer muahede ile bir arada oluşan refah ve ıslahat rüzgarını gerisine alan Manevî, ahlak polisliğine yönelik ağır tenkitler de yapmaya başlamıştı. Bu tarafı ile ahlak polisliği ve İrşad Devriyeleri uygulamasının İran içerisinde toplumsal grupları
kanalize etmek ve hükümetlere yönelik baskı ögesi oluşturmak ismine dönemsel olarak sertleştirildiğini görüyoruz. Uzun bir müddetdir uygulanmayan ve bölgelere nazaran esnetilen İrşad Devriyelerinin İbrahim Reisi’nin Cumhurbaşkanı seçilmesinin akabinde tekrar sert bir biçimde alana sürülmesi, Manevî devrinde İranlı bayanların oluşturduğu fili duruma ağır bir darbe indirdi. Bu fiili durum İranlı bayanların mecburî başörtüsü maddesine karşın bilhassa Tahran üzere büyük kentlerde kendilerine mahsus bir örtünme biçimleri oluşturmalarını ve buna karşılık güvenlik güçlerinin müdahale etmemelerini sağlamıştı.
İran’daki son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İrşad Devriyelerine son vereceğini belirten Cumhurbaşkanı Reisi, “Halk için irşad devriyeleri olmayacak bunun yerine irşadı yönetimciler ve yöneticiler için kullanacağız” demişti. Lakin Cumhurbaşkanı seçilmesinden kısa bir süre daha sonra İrşad Devriyeleri kendilerine ilişkin özel araç ve timler ile kent meydanlarında bir daha görünür oldular. Bu devriyelere ait Mahsa Amini’dilk evvel medyaya yansıya birinci olumsuz olay 24 Nisan’da Tahran’da ulusal atlet Muradhani’nin faydalanması ile yaşanırken ikinci hadise 16 Temmuz’da kızının gözaltına alınmasını engellemek isteyen bir annenin kendisini devriye arabasının önüne atması daha sonrası yaşandı.
Benzer hadiselerin gerisi arkasına artması, siyasilerden ve kimi yetkililerden örtü konusunda “başörtüsüzlere kamuda hizmet verilmesin”, “toplu ulaşıma dahi alınmasınlar” formunda yapılan açıklamalar halk içerisinde kutuplaşmayı artırdı. O denli ki 19 Temmuz’da İran medyasında geniş yankı uyandıran başörtülü bir bayanın dövülerek toplu ulaşım aracından atılmasına niye olmuştu. Kelam konusu tarihî kronoloji içerisinde İrşad Devriyeleri ve ahlak polisliği uygulamasına ait tartışmalar
Mahsa Amini’nin ömrünü kaybetmesi ile tepe noktasına ulaşırken, İran’da artık bayanlar direkt rejimi ve mecburî örtüyü amaç almaya başladılar.
Gelinen noktada İranlı yetkililerden İrşad Devriyeleri’ne ait yapılan açıklamalar, uygulamanın belgisiz türel boyutu niçiniyle çelişkili ve keyfi olabiliyor. Örneğin başörtüsüzlere kamu hizmeti verilmemesi, başörtüsü takmayanların banka hesaplarının dondurulması yahut ahlak polisliği üzere bir uygulamanın ülkede esasen olmaması üzere açıklamalar İranlı yetkililere mevzu hakkında keyfi siyaset yürütme imkanı sağlıyor.