Marjinal Davranış Nedir ?

tirazi

New member
Marjinal Davranış Nedir?

Marjinal davranış, toplumda kabul edilen normların ve değerlerin dışına çıkan, alışılmadık ve genellikle toplumun çoğunluğu tarafından olumsuz bir şekilde değerlendirilen davranışları ifade eder. Bu tür davranışlar, bireylerin sosyal yapı ve kültürel kodlara uymadığı durumları yansıtır. Marjinal davranışlar, bir toplumda çoğunluğun kabul ettiği düzenin dışına çıkan ve toplumsal normlar tarafından dışlanan eylemler olarak özetlenebilir.

Marjinal Davranışların Toplumsal Açıdan Anlamı

Marjinal davranışlar, sadece bireysel eylemler değil, aynı zamanda toplumsal yapının ve kültürel normların nasıl işlediğini de gösterir. Bir birey veya grup, çoğunluğun kabul ettiği normların dışına çıktığında, bu durum genellikle toplumsal kontrolün ve normların zayıfladığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Toplum, marjinal davranışları genellikle "anormallik" olarak tanımlar ve bu tür davranışları genellikle dışlayıcı ya da cezalandırıcı bir tutumla karşılar.

Ancak marjinal davranışların toplumsal yapıya etkisi her zaman olumsuz değildir. Sosyal değişimin önemli bir motoru olan yenilikçi düşünceler ve davranışlar bazen marjinal alanlardan çıkabilir. Bu tür davranışlar, zamanla toplumsal kabul görüp, normlara dönüşebilir. Örneğin, geçmişte marjinal kabul edilen bazı kültürel ve toplumsal hareketler günümüzde ana akım değerler haline gelmiştir.

Marjinal Davranışın Psikolojik ve Sosyolojik Temelleri

Marjinal davranışlar psikolojik ve sosyolojik temellere dayanır. Bir bireyin toplumun normlarından sapma nedenleri, kişisel ve çevresel faktörlerin birleşiminden doğar. Bu davranışları anlamak için, bireyin içinde bulunduğu sosyal çevre, aile yapısı, ekonomik durumu ve psikolojik durumu göz önünde bulundurulmalıdır.

Sosyolojik açıdan bakıldığında, marjinal davranışlar genellikle bireyin toplumsal yapıyı ve normları sorgulamasıyla ilişkilidir. Durkheim'in "anomi" teorisi, bireylerin toplumsal normlara uymadıkları durumları açıklar. Anomi, toplumsal düzenin bozulması ve bireylerin toplumsal normları kaybetmesi durumudur. Marjinal davranışlar, anomi durumunun bir yansıması olabilir.

Psikolojik açıdan ise, marjinal davranışlar bireyin içsel çatışmalarından, toplumsal baskılardan ya da bireysel isyanlardan kaynaklanabilir. İnsanlar, kendi kimliklerini inşa etmek ve toplumsal normlarla çatışmak isteyebilirler. Bu çatışma, bir tür psikolojik savunma mekanizması olarak ortaya çıkabilir.

Marjinal Davranış Türleri ve Örnekleri

Marjinal davranışlar, çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Aşağıda bu tür davranışlara dair bazı örnekler verilmiştir:

1. **Toplumsal İsyanlar ve Protestolar**: Marjinal davranışlar genellikle toplumsal değişim için bir araç olarak kullanılır. Bu tür davranışlar, genellikle toplumda var olan eşitsizliklere ve adaletsizliklere karşı bir tepki olarak ortaya çıkar. Örneğin, bir grup birey, hükümetin politikalarına karşı marjinal bir protesto hareketi başlatabilir. Bu protestolar başlangıçta toplumsal normlara aykırı olsa da zamanla değişim yaratabilir.

2. **Alkol ve Madde Bağımlılığı**: Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, çoğu toplumda marjinal bir davranış olarak görülür. Bağımlılıkla mücadele eden bireyler, toplumun normlarına uymayan bir yaşam tarzı sürdürdükleri için dışlanabilirler. Ancak, bu bireylerin yaşadığı psikolojik ve sosyo-ekonomik zorluklar göz önüne alındığında, bu davranışları anlamak daha karmaşık hale gelir.

3. **Suç ve Yasadışı Eylemler**: Marjinal davranışların en belirgin örneklerinden biri suçtur. Toplum, hukuki ve etik kurallara uymayan davranışları genellikle cezalandırır. Ancak, suçlu bireylerin toplumsal bağlamı ve suçun işlenme nedenleri, marjinal davranışları daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.

4. **Sanat ve Yaratıcılıkta Marjinal Davranışlar**: Sanat dünyasında da marjinal davranışlar sıkça karşılaşılan bir durumdur. Sanatçılar bazen toplumun mevcut normlarını sorgulayan ve onlara karşı çıkan eserler yaratabilirler. Bu tür yaratıcı çıkışlar, başlangıçta marjinal olarak kabul edilse de, zamanla kültürel bir yenilik olarak değer kazanabilir.

Marjinal Davranışların Toplumdaki Rolü

Marjinal davranışlar, toplumların evrimine katkıda bulunan önemli unsurlardır. Bir toplumda marjinal davranışlar ortaya çıktığında, bu durum çoğu zaman mevcut normların ve değerlerin sorgulanmasına neden olur. Bu tür davranışlar, değişim ve yenilik için bir itici güç olabilir. Örneğin, geçmişte cinsiyet eşitliği ve ırkçılık gibi konular marjinal kabul edilen hareketlerdi. Bugün ise bu konularda toplumsal normlar büyük ölçüde değişmiş ve daha kapsayıcı hale gelmiştir.

Marjinal davranışların, sadece toplumsal değişim için değil, aynı zamanda bireysel özgürlüklerin genişlemesi için de bir araç olarak kullanıldığı söylenebilir. Ancak, bu tür davranışların toplumsal kabul görmesi zaman alabilir. Bir bireyin ya da grubun marjinal bir davranışı, toplumun başlangıçta olumsuz tepkisini çekebilir. Fakat zamanla bu davranış, toplumun kültürel yapısının bir parçası haline gelebilir.

Marjinal Davranışların Olumsuz ve Pozitif Etkileri

Marjinal davranışların toplum üzerinde hem olumsuz hem de pozitif etkileri olabilir. Olumsuz etkiler arasında, bireylerin dışlanması, sosyal kabul görmeme, ceza uygulamaları ve toplumsal yapının bozulması yer alabilir. Ancak, bu tür davranışlar zamanla pozitif bir etki yaratabilir. Örneğin, marjinal bir sanatçı toplumu rahatsız eden bir eseriyle, uzun vadede toplumsal bilincin gelişmesine katkıda bulunabilir.

Marjinal davranışların bir diğer pozitif etkisi ise, toplumsal çeşitliliğin artırılmasıdır. Toplumlar, farklı görüşlere ve yaşam tarzlarına sahip bireyleri kabul ederek, daha kapsayıcı ve çeşitli hale gelebilirler.

Marjinal Davranışlar ve Değişim

Sonuç olarak, marjinal davranışlar, toplumların gelişiminde ve değişiminde önemli bir rol oynar. Bu tür davranışlar, başlangıçta toplumsal normların dışına çıkıyor gibi görünse de, zamanla bu normları değiştiren ve dönüştüren bir güç haline gelebilir. Marjinal davranışlar yalnızca toplumsal isyanların, sanatın ya da suçun bir göstergesi değil, aynı zamanda toplumsal ilerlemenin, yeniliğin ve özgürlüğün de bir işaretidir.

Marjinal davranışlar toplumların dinamik yapısının bir parçası olarak kabul edilmelidir. Her ne kadar bu tür davranışlar toplum tarafından dışlanabilir ve eleştirilebilir olsa da, genellikle bir toplumun daha kapsayıcı ve ilerici hale gelmesine katkı sağlarlar.