pandomim
New member
Memleketler arası mutabakatlarla yasaklanan kara mayınları ve patlayıcı savaş kalıntıları (ERW), sivillerin hayatını tehdit etmeyi sürdürürken; 2020’de mayınlar niçiniyle dünya genelinde yaklaşık 2 bin 500 kişi öldü, 4 bin 561 kişi yaralandı.
“4 Nisan Dünya Mayın Farkındalık Günü” ötürüsıyla AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, insanlara karşı kullanılan kara mayınları ve el üretimi mayınlar; yol, patika, tarla, orman, çöl, ülke sonları, mesken, okul içi ve etrafları ile insanların günlük ömürlerini sürdürdüğü yerlerde bulunabiliyor.
“Antipersonel mayın” olarak da tanımlanan mayınların haricinde tanksavar mayınlar, patlamamış misket bombaları ve öbür patlayıcı savaş kalıntıları, sivil-asker ayrımı yapmaksızın vefat ve faydalanmaya niye olabiliyor.
2020, kara mayınları ve patlayıcı savaş kalıntıları niçiniyle hayatını kaybedenlerin sayısının üst üste son derece fazla kaydedildiği 6’ıncı yıl oldu ve kurbanların birçok sivildi.
Mayınların yol açtığı en çok vefat yahut faydalanmalar ise Afganistan, Burkina Faso, Kolombiya, Irak, Mali, Nijerya, Ukrayna ve Yemen’de görüldü.
1 Mart 1999’da yürürlüğe giren Ottawa Muahedesi yahut özetlemek gerekirse “Mayın Yasağı Sözleşmesi” ismiyle da bilinen “Anti-Personel Mayınların kullanmasının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme”; mayınların üretimini, kullanmasını, depolanmasını ve devredilmesini yasaklıyor.
Mayın Yasağı Sözleşmesi’ne 164 ülke taraf olurken, bunlardan 132’si muahedeyi imzalayıp onayladı.
Nobel Barış Mükafatı sahiplerinden “Kara Mayınlarının Yasaklanması için Milletlerarası Kampanya (ICBL)” teşebbüsünün 2021 raporuna nazaran, mayınlardan etkilenen muahedeye taraf devletlerin birçoklarında temizleme çalışmaları amacın gerisinde kaldı.
Kovid-19 salgını da mayın çalışmaları eforlarını aksattı, mağdurlara erişilebilirlik ve yardım sağlanmasında yeni zorluklar yarattı.
SİVİL ZAYİATIN YARISINI ÇOCUKLAR OLUŞTURUYOR
ICBL raporuna bakılırsa, 2020’de mayın ve patlayıcı savaş kalıntılarından kaynaklanan zayiatlar, 38’i mutabakata taraf olmak üzere, 54 ülke ve bölgede meydana geldi. Buna göre, 2020’de mayınlar niçiniyle vefat ya da faydalanmada bundan evvelki yıla bakılırsa yüzde 20 artış görüldü.
en çok kayıp, muahedeye taraf olmayan Suriye’de kaydedildi ve onu muahedeye taraf olan Afganistan izledi.
Rapora göre, 2020’de mayın ve patlayıcı savaş kalıntıları niçiniyle dünyada 7 bin 73 mayın niçiniyle vefat ya da faydalanma kaydedilirken, en az 2 bin 492 kişi öldü ve 4 bin 561 kişi yaralandı.
bundan evvelki yılda olduğu üzere, 2020’de de mayın ve patlayıcı savaş kalıntıları niçiniyle meydana gelen vefat ya da faydalanmaların yüzde 80’ini siviller oluşturuyor.
Çocuklar, tüm sivil kayıpların en az yarısını (645 meyyit 1218’i yaralı), erkekler ve erkek çocuklar tüm kayıpların yüzde 85’ini oluşturuyor.
DENİZ MAYINLARI
Ukrayna savaşının başlamasının akabinde Karadeniz’de görülen ve gündeme gelen deniz mayınları, çağdaş deniz savaşlarında tercih edilen bir silah olmaya devam ediyor.
İsviçre merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Geneva Call’a göre, deniz mayınlarının kökenlerinin Çin kıyılarında faaliyet gösteren korsanları gaye almak için birinci prototip mayının oluşturulduğu 16. yüzyıla kadar uzandığı biliniyor.
Deniz mayınları, 1904-1905’teki Rus-Japon Savaşı’ndan bu yana ortak bir deniz savaşı aracı haline gelirken; siviller ve ticari nakliye gemileri de dünya genelinde deniz mayınlarının kullanmasından muzdarip olmaya devam ediyor.
Gemileri yok etmek yahut onlara ziyan vermek için tasarlanan deniz mayınları, daha çoğunlukla kullanılması durumunda düşmanın operasyonel olarak değerli deniz bölgelerine erişmesini engelliyor.
Deniz mayınları, tarihte Vietnam Savaşı’ndan İran-Irak savaşına, Amerikan iç savaşından Sri Lanka iç savaşına biroldukca savaş ve çatışmada kullanılırken; sivillerin hayatı için risk oluşturmayı sürdürüyor.
MAYIN KİRLİLİĞİ 60 ÜLKE VE BÖLGEDE DEVAM EDİYOR
ICBL’nin bilgilerine bakılırsa, Ekim 2021 prestijiyle en az 60 ülke ve bölgede antipersonel mayın bulunurken, bunlardan 33’ü mutabakata taraf devlet.
Öte yandan mutabakata taraf olan Cezayir, Kuveyt, Mozambik ve Nikaragua’da savaş kalıntıları kirliliğinin olduğundan şüpheleniliyor.
Raporlama sürecinde Afganistan, Hindistan, Nijerya, Pakistan, Myanmar ve Kolombiya’nın da dahil olduğu en az 6 ülkede bulunan devlet dışı silahlı kümeler da kara mayınları kullandı.
Kelam konusu raporda, 2020’nin ortasından Ekim 2021’e kadar sadece mutabakata taraf olmayan Myanmar’ın antipersonel mayın kullanıldığı doğrulandı.
2020’DE en çok MAYIN PAKLIĞI, KAMBOÇYA VE HIRVATİSTAN’DA
Mayın Yasağı Mukavelesi, ülkelere mayın konusunda çeşitli yasaklar getirmesinin yanında mevcut mayınlarını imha etmeleri ve mayınlı yerleri temizlemeleri ile mayın patlamasında hayatta kalan şahıslara yardım etme yükümlülüğü de getiriyor.
2020’de 135 binden çok antipersonel mayın imha edildi ve yaklaşık 146 kilometrekarelik arazi kara mayınlarından temizlendi. 2020’de mayınlı alanlardaki en büyük paklık, Kamboçya ve Hırvatistan’da yapıldı.
Öte yandan 2020’de de Afganistan, Irak ve Yemen, devam eden çatışmalara yahut güvensizliğe karşın mayın temizlemeye devam etti.
En son Şili ve İngiltere olmak üzere 1999’dan beri 30’dan fazla ülke, topraklarındaki tüm mayınlı alanların temizlendiğini bildirdi.
Kelam konusu rapora göre, 33 muahede üyesi dahil olmak üzere, en az 60 ülke ve bölgenin antipersonel mayınlarla kirlendiği biliniyor.
Mutabakata taraf devletlerce muahedenin yürürlüğe girdiği tarihten bugüne kadar toplam 55 milyondan fazla antipersonel mayın imha edildi.
Ukrayna (3,3 milyon) ve Yunanistan (343,413) hala imha edilmeyi bekleyen 3,6 milyon antipersonel mayına sahip.
Türkiye’de ise mayın arındırma faaliyetleri, Ulusal Savunma Bakanlığına bağlı “Milli Mayın Faaliyet Merkezi” öncülüğünde yürütülüyor.
12 ÜLKE “MAYIN ÜRETME HAKKI”NI GİZLİ TUTUYOR
Bugün, Türkiye’nin de 2003’te taraf olduğu mukaveleyi imzalayan ülkelerin hiç biri kara mayını üretmiyor.
Mukaveleye katılmayan 12 ülke (Rusya, Çin, ABD, Küba, Hindistan, Pakistan, İran, Myanmar, Kuzey Kore, Güney Kore, Singapur, Vietnam) hala “mayın üretme hakkını” gizli tutuyor.
Mayın Yasağı Kontratı, devletlere mayın tespiti, mayın temizleme yahut mayın imha tekniklerinin geliştirilmesi ve eğitimi için bir ölçü antipersonel mayın bulundurması müsaadesi de veriyor.
Mutabakata katılan 63 ülkenin, eğitim ve araştırma hedefiyle antipersonel mayına sahip oldukları ve bunların 30’unun 1000’den çok mayın bulundurduğu biliniyor.
“4 Nisan Dünya Mayın Farkındalık Günü” ötürüsıyla AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, insanlara karşı kullanılan kara mayınları ve el üretimi mayınlar; yol, patika, tarla, orman, çöl, ülke sonları, mesken, okul içi ve etrafları ile insanların günlük ömürlerini sürdürdüğü yerlerde bulunabiliyor.
“Antipersonel mayın” olarak da tanımlanan mayınların haricinde tanksavar mayınlar, patlamamış misket bombaları ve öbür patlayıcı savaş kalıntıları, sivil-asker ayrımı yapmaksızın vefat ve faydalanmaya niye olabiliyor.
2020, kara mayınları ve patlayıcı savaş kalıntıları niçiniyle hayatını kaybedenlerin sayısının üst üste son derece fazla kaydedildiği 6’ıncı yıl oldu ve kurbanların birçok sivildi.
Mayınların yol açtığı en çok vefat yahut faydalanmalar ise Afganistan, Burkina Faso, Kolombiya, Irak, Mali, Nijerya, Ukrayna ve Yemen’de görüldü.
1 Mart 1999’da yürürlüğe giren Ottawa Muahedesi yahut özetlemek gerekirse “Mayın Yasağı Sözleşmesi” ismiyle da bilinen “Anti-Personel Mayınların kullanmasının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme”; mayınların üretimini, kullanmasını, depolanmasını ve devredilmesini yasaklıyor.
Mayın Yasağı Sözleşmesi’ne 164 ülke taraf olurken, bunlardan 132’si muahedeyi imzalayıp onayladı.
Nobel Barış Mükafatı sahiplerinden “Kara Mayınlarının Yasaklanması için Milletlerarası Kampanya (ICBL)” teşebbüsünün 2021 raporuna nazaran, mayınlardan etkilenen muahedeye taraf devletlerin birçoklarında temizleme çalışmaları amacın gerisinde kaldı.
Kovid-19 salgını da mayın çalışmaları eforlarını aksattı, mağdurlara erişilebilirlik ve yardım sağlanmasında yeni zorluklar yarattı.
SİVİL ZAYİATIN YARISINI ÇOCUKLAR OLUŞTURUYOR
ICBL raporuna bakılırsa, 2020’de mayın ve patlayıcı savaş kalıntılarından kaynaklanan zayiatlar, 38’i mutabakata taraf olmak üzere, 54 ülke ve bölgede meydana geldi. Buna göre, 2020’de mayınlar niçiniyle vefat ya da faydalanmada bundan evvelki yıla bakılırsa yüzde 20 artış görüldü.
en çok kayıp, muahedeye taraf olmayan Suriye’de kaydedildi ve onu muahedeye taraf olan Afganistan izledi.
Rapora göre, 2020’de mayın ve patlayıcı savaş kalıntıları niçiniyle dünyada 7 bin 73 mayın niçiniyle vefat ya da faydalanma kaydedilirken, en az 2 bin 492 kişi öldü ve 4 bin 561 kişi yaralandı.
bundan evvelki yılda olduğu üzere, 2020’de de mayın ve patlayıcı savaş kalıntıları niçiniyle meydana gelen vefat ya da faydalanmaların yüzde 80’ini siviller oluşturuyor.
Çocuklar, tüm sivil kayıpların en az yarısını (645 meyyit 1218’i yaralı), erkekler ve erkek çocuklar tüm kayıpların yüzde 85’ini oluşturuyor.
DENİZ MAYINLARI
Ukrayna savaşının başlamasının akabinde Karadeniz’de görülen ve gündeme gelen deniz mayınları, çağdaş deniz savaşlarında tercih edilen bir silah olmaya devam ediyor.
İsviçre merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Geneva Call’a göre, deniz mayınlarının kökenlerinin Çin kıyılarında faaliyet gösteren korsanları gaye almak için birinci prototip mayının oluşturulduğu 16. yüzyıla kadar uzandığı biliniyor.
Deniz mayınları, 1904-1905’teki Rus-Japon Savaşı’ndan bu yana ortak bir deniz savaşı aracı haline gelirken; siviller ve ticari nakliye gemileri de dünya genelinde deniz mayınlarının kullanmasından muzdarip olmaya devam ediyor.
Gemileri yok etmek yahut onlara ziyan vermek için tasarlanan deniz mayınları, daha çoğunlukla kullanılması durumunda düşmanın operasyonel olarak değerli deniz bölgelerine erişmesini engelliyor.
Deniz mayınları, tarihte Vietnam Savaşı’ndan İran-Irak savaşına, Amerikan iç savaşından Sri Lanka iç savaşına biroldukca savaş ve çatışmada kullanılırken; sivillerin hayatı için risk oluşturmayı sürdürüyor.
MAYIN KİRLİLİĞİ 60 ÜLKE VE BÖLGEDE DEVAM EDİYOR
ICBL’nin bilgilerine bakılırsa, Ekim 2021 prestijiyle en az 60 ülke ve bölgede antipersonel mayın bulunurken, bunlardan 33’ü mutabakata taraf devlet.
Öte yandan mutabakata taraf olan Cezayir, Kuveyt, Mozambik ve Nikaragua’da savaş kalıntıları kirliliğinin olduğundan şüpheleniliyor.
Raporlama sürecinde Afganistan, Hindistan, Nijerya, Pakistan, Myanmar ve Kolombiya’nın da dahil olduğu en az 6 ülkede bulunan devlet dışı silahlı kümeler da kara mayınları kullandı.
Kelam konusu raporda, 2020’nin ortasından Ekim 2021’e kadar sadece mutabakata taraf olmayan Myanmar’ın antipersonel mayın kullanıldığı doğrulandı.
2020’DE en çok MAYIN PAKLIĞI, KAMBOÇYA VE HIRVATİSTAN’DA
Mayın Yasağı Mukavelesi, ülkelere mayın konusunda çeşitli yasaklar getirmesinin yanında mevcut mayınlarını imha etmeleri ve mayınlı yerleri temizlemeleri ile mayın patlamasında hayatta kalan şahıslara yardım etme yükümlülüğü de getiriyor.
2020’de 135 binden çok antipersonel mayın imha edildi ve yaklaşık 146 kilometrekarelik arazi kara mayınlarından temizlendi. 2020’de mayınlı alanlardaki en büyük paklık, Kamboçya ve Hırvatistan’da yapıldı.
Öte yandan 2020’de de Afganistan, Irak ve Yemen, devam eden çatışmalara yahut güvensizliğe karşın mayın temizlemeye devam etti.
En son Şili ve İngiltere olmak üzere 1999’dan beri 30’dan fazla ülke, topraklarındaki tüm mayınlı alanların temizlendiğini bildirdi.
Kelam konusu rapora göre, 33 muahede üyesi dahil olmak üzere, en az 60 ülke ve bölgenin antipersonel mayınlarla kirlendiği biliniyor.
Mutabakata taraf devletlerce muahedenin yürürlüğe girdiği tarihten bugüne kadar toplam 55 milyondan fazla antipersonel mayın imha edildi.
Ukrayna (3,3 milyon) ve Yunanistan (343,413) hala imha edilmeyi bekleyen 3,6 milyon antipersonel mayına sahip.
Türkiye’de ise mayın arındırma faaliyetleri, Ulusal Savunma Bakanlığına bağlı “Milli Mayın Faaliyet Merkezi” öncülüğünde yürütülüyor.
12 ÜLKE “MAYIN ÜRETME HAKKI”NI GİZLİ TUTUYOR
Bugün, Türkiye’nin de 2003’te taraf olduğu mukaveleyi imzalayan ülkelerin hiç biri kara mayını üretmiyor.
Mukaveleye katılmayan 12 ülke (Rusya, Çin, ABD, Küba, Hindistan, Pakistan, İran, Myanmar, Kuzey Kore, Güney Kore, Singapur, Vietnam) hala “mayın üretme hakkını” gizli tutuyor.
Mayın Yasağı Kontratı, devletlere mayın tespiti, mayın temizleme yahut mayın imha tekniklerinin geliştirilmesi ve eğitimi için bir ölçü antipersonel mayın bulundurması müsaadesi de veriyor.
Mutabakata katılan 63 ülkenin, eğitim ve araştırma hedefiyle antipersonel mayına sahip oldukları ve bunların 30’unun 1000’den çok mayın bulundurduğu biliniyor.