Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Ukrayna ve Rusya içindeki ateşkes Türkiye yardımıyla olur

pandomim

New member
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışına ait, “Şu anda olağan işliyor süreç. Olağan Kongreden gelen birtakım sesler sebebiyle ister istemez herkes bir mani mi çıkacak ya da kaideli mı olacak diye sorular da soruyor lakin teknik seviyede müzakereler olağan seyirde devam ediyor, idarenin bu bahiste kararlılığı da devam ediyor. Blinken, yaptığımız ikili toplantıda de bunu söylemiş oldu.” dedi.

Birleşmiş Milletler 77’nci Genel Heyeti Görüşmeleri için New York’ta bulunan Çavuşoğlu, Türkevi’nde Türk gazetecilerle bir ortaya geldi ve gündemi kıymetlendirdi.

BM haftasında epey sayıda görüşme yaptıklarını ve bu görüşmelerin neredeyse tamamını Türkevi’nde gerçekleştirdiklerini belirten Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 25 ikili görüşme yaptığını ve 31 faaliyette bulunduğunu söylemiş oldu.

Bakan Çavuşoğlu, kendisinin ise Genel Şura marjında 33 görüşme yaptığını kaydetti.

Temaslarında hem ikili bağlantılar, tıpkı vakitte aktüel global ve bölgesel gelişmeleri ele alma fırsatı bulduklarını belirten Çavuşoğlu, şunları söylemiş oldu:

“Tabii ki biroldukca görüşmenin odak noktasını Rusya, Ukrayna bağlamındaki gelişmeler oluşturdu. Biroldukça mevkidaşımdan memleketler arası barışa katkılarımız hakkında övgü dolu sözler duydum. Bilhassa Sayın Cumhurbaşkanımızın üstlendiği rol hakkında. Global besin güvenliği bağlamında İstanbul Mutabakatı’nın işlemesi ya da işlemeyi sürdürmesi her insanın ortak temennisi. BM Genel Şurası haftasında Rusya’nın kısmi seferberlik sonucu, Luhansk, Donetsk, Zaporijia ve Herson’da referandum ilanı ve esir takası değerli gelişmeler oldu. Rusya, Ukrayna içinde adil ve kalıcı bir tahlil için Türkiye olarak elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz.”

Rusya ve Ukrayna savaşında, iki ülkenin elinde olan topraklarda son durum.

Çavuşoğlu, New York’taki temaslarını tamamlayıp Los Angeles’a geçerek orada Türk vatandaşları ile de bir ortaya geleceğini, sonrasındasında Japonya’ya geçerek eski başbakan Şinzo Abe’nin cenaze merasimine katılacağını söylemiş oldu.

İkili görüşmelerde tüm muhataplarından Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya içindeki arabuluculuk rolüne ait övgüler aldıklarını söyleyen Çavuşoğlu, “Türkiye’nin şu anda barış için bir umut olduğunu söylüyorlar.” dedi.

“ARTIK BU SAVAŞ BİTSİN İSTİYOR ÜLKELER”

Çavuşoğlu, Rusya ve Ukrayna içindeki tahıl mutabakatına ait değerlendirmesinde ise şunları söylemiş oldu:

“Tabii herkes 4 aylık olan bu muahedenin uzatılması mümkün mü değil mi diye bunu da soruyorlar. Biraz evvel Genel Konsey Lideri ile yaptığımız ikili toplantıda de sordular ve bir daha bir ateşkes olacaksa Rusya ile Ukrayna içinde bunun da Türkiye yardımıyla olacağını herkes biliyor yani umut Türkiye. Alışılmış savaşın bitmesini isteyenler var istemeyenler var. İstemeyenlerin sayısı az ancak genel manada gördük ki artık bu savaş bitsin istiyor ülkeler. Bu savaşın olumsuz tesirlerini herkes her alanda hissetmeye başladı. O niçinle biz eforlarımızı natürel sürdüreceğiz. Biz bu istikrar siyasetini epeydir, uzun vakittir sürdürüyorduk. Bu istikrar siyasetini sürdürürken dış siyaset ekseninde kayma mı var Türkiye’nin diye hayli tenkitler de oldu, içerde de oldu, dışarda da oldu, sorgulandı. Biz bu ilgilerimizin öbür temaslarımıza alternatif olmadığını her vakit söylüyorduk. Artık bunun ne kadar değerli olduğunu herkes de görmeye başladı.”

“ŞARTLI BİR MUAHEDENİN İÇİNDE OLMAYIZ DEDİK”

Çavuşoğlu, F-16 satışı konusunda ABD’nin Türkiye’yi oyalayıp oyalamadığı sorusuna şu biçimde karşılık verdi:

“Şu anda olağan işliyor süreç. Olağan Kongreden gelen kimi sesler sebebiyle ister istemez herkes bir mani mi çıkacak ya da kaideli mı olacak diye sorular da soruyor fakat teknik seviyede müzakereler olağan seyirde devam ediyor, idarenin bu hususta kararlılığı da devam ediyor. Blinken, yaptığımız ikili toplantıda de bunu söylemiş oldu. Bu ortada Sayın Blinken’ın da babası vefat etti. Kendilerine taziyelerimi buradan iletmek istiyorum. Başka taraftan Kongreden birtakım çatlak sesler geldi. Kongreden bir karar çıktı lakin bu bağlayıcı bir kanun değil, biliyorsunuz alt kanadından, Temsilciler Meclisinden. Senatodan bir daha bir karar, çabucak sonrasında iki karar birleştiriliyor ve sonuçta bir karar çıkıyor F-16 ile ilgili. Bizim Kongre seviyesinde temaslarımız devam ediyor. Sayın Volkan Bozkır ve Efkan Ala buradan Washington’a geçtiler ve Kongrede temaslarda bulunuyorlar. Daha evvel de Parlamenter heyetlerimiz de Washington’a gelerek temaslarda bulundu. Biz de temaslarda bulunduk. Sayın Cumhurbaşkanımızın burada görüştüğü Kongre üyeleri, senatörler oldu. Bu görüşmelerde de bu değerli senatörler F-16’ların Türkiye’ye verilmesi konusunda kuvvetli takviye veriyor lakin biz idareye şunu da söylüyoruz: Gerek teknik görüşmelerde gerekse siyasi görüşmelerde bizim elimizi kolumuzu bağlayan bir muahede ortasında biz olmayız. Yani biz F-16’yı alacağız şöyleki kullan bu biçimde kullan, şunu yapamazsın, bunu yapamazsın. Bir NATO üyesinin öbür bir NATO üyesine bu biçimde bir kısıtlama getirmesi kabul edilebilir bir şey değil. Burada kimi lobilerin bilhassa Yunanistan Başbakanı’nın Washington’a gelmesinden daha sonra Yunan lobisi üzere, Ermeni lobisi üzere kimi lobilerin buna karşı çıktığını, engellemeye çalıştığını biliyoruz fakat şu anda önemli bunu destekleyen lobilerin yani Türkiye’ye verilmesi konusunda takviye veren lobilerin olduğu da bir gerçek. Koşullu bir mutabakatın ortasında olmayız dedik. Kullanamayacağımız eseri niçin alalım biz.”

“HİNDİSTAN’A YÖNELİK YAPTIRIMLAR KALDIRILDI, GERÇEK BİR HALDE KALDIRILDI”

S-400 ve F-35’ler konusunda ABD’li yetkililerle yapılan görüşmelerde gelinen noktayı da pahalandıran Çavuşoğlu, şunları söylemiş oldu:

“CAATSA yaptırımlarının kaldırılması konusunda uğraşlarımız devam ediyor. Bu mevzuda ABD’nin bir ikili standart ortasında olduğunu da direkt yüzlerine de söylüyoruz. Örneğin Hindistan’a yönelik yaptırımlar kaldırıldı, hakikat bir biçimde kaldırıldı. O denli olması lazım. Zira Hindistan da Amerika’dan da almaya çalıştı. Sonuçta Hindistan üzere bir ülkede istediği eseri istediği yerden alabilmelidir. aslına bakarsanız NATO üyesi de değil. NATO üyesi de olsa bir yerden alamayınca savunma, artık biz F-16’yı diyelim ki bu türlü oldu ve alamadık. F-16’yı, savaş uçaklarını biz üretinceye kadar kendi çalışmamız var biliyorsunuz, kesinlikle bir yerden alacağız. ötürüsıyla bu F-35 programına da NATO müttefikliği çerçevesinde öbür 9 ülke üzere biz de katıldık. CAATSA’dan dolayı şu an bizim oradaki üyeliğimiz, paydaşlığımız askıya alındı. Bu hayli yanlış bir karar. Bunun düzeltilmesi için de gayretlerimiz sürüyor.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Endonezya’daki G20 Tepesi’nde ABD Lideri Joe Biden ile görüşme ihtimali sorulan Çavuşoğlu, “Şu anda planlanmış bir görüşme yok, kasım ayına daha epeyce var lakin çoklukla bu cins platformlarda Sayın Biden ile Sayın Cumhurbaşkanımız NATO toplantılarında olsun G20 olsun görüşme imkanı buluyor. Daha evvelki tepelerde de, Roma’da da bir ortaya geldiler. Bu cins görüşmeler oluyor, olağan yani olması.” dedi.

Çavuşoğlu BM Güvenlik Kurulu ıslahatlarına dair ise şunları söylemiş oldu:

“Biliyorsunuz bir G4 ülkeleri var. Onların talebiyle bizim ıslahat anlayışımız farklı. Onlar diyor ki P5 olacağına biz de katılalım P9 olsun. Bizim de veto hakkımız olsun. ötürüsıyla bu sorunu çözer mi? Burada veto edebilecek ülke sayısı artar… Bu sistemi daha da zayıflatıyor. Karar alma düzeneğini daha da zorlaştırıyor. ötürüsıyla bu sorunu çözmez, tam aksine BM’yi ve Güvenlik Kurulu’nu daha da zayıflatır ve BM Güvenlik Kurulu hiç bir bahiste karar alamaz ancak Biden’ın söylemek istediği buysa biz tıpkı çizgide değiliz ancak BM’nin reforme edilmesi gerektiği anlayışını yanlışsız buluyoruz natürel ancak bizim teklifimiz, Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘Dünya 5’ten büyüktür’ mottosuyla BM ıslahatı ile ilgili fikirleri, Türkiye’nin kanıları farklı. Türkiye BM’nin ve Güvenlik Kurulunun daha kapsayıcı olmasını istiyor ve dönüşümlü olarak tüm ülkelerin burada temsil edilmesini istiyor. Doğal her ülkenin nüfusuna nazaran kriterler belirli olur, büyüklüğüne bakılırsa, coğrafik dağılıma nazaran bunlar çalışılır ancak öbür taraftan da veto hakkının da kesinlikle kaldırılması gerekiyor. Bunların alternatifleri var, nitelikli çoğunluk olur, yani üçte ikisinin oyuyla bir karar alınabilir. Bugün bir ülke hayır dediği vakit hiç bir karar çıkmıyor. Oradan Genel Şuraya götürelim diyorsunuz, kimi konularda lakin Genel Şuranın sonucu geçerli oluyor. Tüm ülkelerin oy verdiği platformda alınan kararlar geçerli olmuyor. Sonuçta 5 ülkeye bağlı her şey. Bizim ıslahat anlayışımız kapsayıcı olması, vetonun kalkması ve BM kurumlarının, Güvenlik Kurulu dahil daha faal olması, beklentileri karşılayacak adımları atacak kapasiteye ulaşması, daha görünür olması gerekiyor ve beklentileri karşılarken de problemleri çözebilecek hüviyete de kavuşması gerekiyor.”

“P4 KÜMESİNE KATILMA ÜZERE BİR KAYGIMIZ YOK”

Türkiye’nin BM ıslahatları konusundaki G4 teşebbüsünü yanlış bulduğu için buraya dahil olmak istemediğini belirten Çavuşoğlu, “Bizim kederimiz illa Türkiye’de bir yere dahil olsun değil ve bu daha öncesinden başlatılmış bir inisiyatif, bu G4 dediğimiz Japonya, Almanya, Hindistan ve Brezilya. Sonuçta artık diyelim ki Türkiye’de katıldı P10 oldu. Bu sorunu çözer mi çözmez. Veto hakkı olduğu sürece sorunu çözmez. Biz her yerde biz olalım demiyoruz, herkes olsun adil olsun diyoruz. O niçinle bu P4 kümesine katılma üzere bir sıkıntımız yok, tam aykırısı katılmayız, dilek etmeyiz. Tam bilakis biz o G4 ortasındaki ülkelere ‘gelin sizin yaklaşımınız hakikat değil, sorunu çözmez, siz bize katılın’ diyoruz.”

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun ABD’ye geleceği istikametindeki haberler de sorulan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

“çok olağan. Bir ana muhalefet partisinin yurt dışı temaslarının olması son derece doğaldır, bundan doğal ne olabilir. Biz her vakit olduğu üzere yurtharicindeki misyonlarımızda gerek mahallî yöneticiler, gerekse siyasi partilerin temsilcileri, natürel ki aziz Meclisimizin üyeleri dahil geldikleri vakit şayet bizden bir talepleri olursa biz gereğini yapıyoruz, devletin yurtharicindeki kurumları, misyonları olarak. Sonuçta bilhassa dış siyaset ve öbür bahislere baktığımız vakit, sorumluluk natürel ki ana sorumluluk iktidarda lakin muhalefetin de sorumluluğu var. Muhalefetin de Türkiye’nin ulusal sıkıntılarında, ana sorunlarında neredeyse iktidar kadar sorumluluğu var. ötürüsıyla Sayın Kılıçdaroğlu’nun Amerika olsun yahut öbür ülkelerdeki temasları olsun bunlar son derece doğal.”