Cari fazla bu biçimde gelecek

Ethereum

New member
AHMET KEREM YILDIZ / EKONOMİST

Türkiye’nin kendine has bir ekonomik yapısı bulunuyor. Kış aylarında havaların soğumaya başladığı Kasım ayından itibaren başlayan 5 aylık dönemde yüksek güç ithalatı niçiniyle cari açık veriyor, daha sonraki 7 aylık dönemde ise bahar, yaz aylarında turizm ve tarım ihracatının devre girmesiyle cari fazla veriyor.

2021 Kasım-Aralık, 2022 Ocak-Şubat-Mart’taki 5 aylık devirde ülkemiz yaklaşık 35 milyar dolarlık güç ithalatı yapıyor. Tıpkı periyotta turizm ve tarım dalı ihracat gelirleri düşük olduğu için ekonomimiz yaklaşık 35 milyar dolarlık cari açık veriyor.

CARİ AÇIĞI YÜKSELTEN 3 niye

Geçtiğimiz senelera kıyasla cari açığı bu periyot yükselten ana sebepler şunlar:

1- 2021 yılında öteki senelerdan farklı olarak kuraklık yaşandı.

2020 yılında toplam elektrik üretiminde hidroelektriğin hissesi %26 iken 2021 yılında bu oran %16 düzeylerine düştü. Su olmayınca doğal gaz ithal edip elektrik üretmek zorunda kaldık. 2020 yılında toplam elektrik üretiminde doğal gazın hissesi %22 iken 2021 yılında bu oran %32 düzeylerine yükseldi.

2- Dünyada petrol, kömür ve doğal gaz meblağları arttı.

3- Çok kar yağdı ve geçtiğimiz senelera göre kış daha soğuk geçiyor. Isınmak için daha fazla doğal gaz kullandık.

Sonuç olarak toplam güç ithalatımız, bu kış geçen yıla nazaran yaklaşık 20 milyar dolar artarak 35 milyar dolar düzeylerine yükseldi.

KUR MUHAFAZALI HESAP AVANTAJ SAĞLADI

Kur muhafazalı mevduat hesaplarının devreye girmesi ve Merkez Bankası’nın rezervleri arttırmak için devreye aldığı enstrümanlar yardımıyla 20 Aralık’tan bu güne yabancı para mevduat hesaplarında 15 milyar dolarlık bir düşüş oldu. Türkiye’nin 35 milyar dolar ödeme yaptığı güç ithalatının finansmanı Merkez Bankası tarafınca sağlandı. Şayet MB ithalat için gerekli dövizi sağlamasa ve BOTAŞ üzere güç ithalatı yapan firmalar geçtiğimiz senelerda olduğu üzere bu 35 milyar dolarlık ödeme için piyasadan dolar satın alma yoluna gitseydi dolar kurunu bu düzeylerde tutmak imkansız olurdu.

KRİTİK SÜRECİ RAHATLIKLA ATLATIYORUZ

Bahar ayları ile birlikte ekonomimizde cari fazla periyoduna girip dövize olan talep azalacağı için kurun üstündeki yukarı taraflı baskılar da azalacak ve kur stabil hale gelecektir.

Hükümetin 20 Aralık 2021’de yürürlüğe koyduğu yeni Türkiye iktisat modeli siyasetleriyle bir taraftan yıllardır devam eden ve bir türlü kırılamayan dolarizasyon döngüsü kırıldı öbür taraftan dünyada yaşanan güç krizinde Türkiye 35 milyar dolarlık faturayı rahatlıkla ödeyebildi. Alınan önlemler, uygulamaya konulan siyasetler ve Merkez Bankası’nın atılımları ile Türkiye bu kritik dönemeci rahatlıkla atlatıyor.

GERÇEK BİR BAHAR OLACAK

Mart ayıyla birlikte yağan yağmurlar ve eriyen kar sularının tesiriyle hidroelektrikten elektrik üretiminin hissesi artacak. Yaklaşık 16 milyon konut ve ticarethanenin ısınma muhtaçlıkları için doğal gaz taleplerinin azalmasıyla doğal gaz ithalatımız düşecek. Nisan-Ekim ortası devirde turizm ve tarım kesimlerinin ihracat gelirlerinin de devre girmesiyle dış ticarette fazla vereceğimiz bir periyoda girmiş olacağız.

2022 Nisan-Ekim ayları içinde yaklaşık olarak 45-50 milyar dolarlık bir cari fazla vererek yıllık toplamda ekonomik istikrar sağlanacak ve cari fazla veren bir iktisat haline gelmiş olacağız. 2022-2023 kış döneminde bu yıl yaşadığımıza emsal bir kur ve enflasyon sorunu yaşamayacağız.

Bu yıl ilkbahar ayları Türkiye iktisadı için gerçek bir bahar olacaktır. Bundan daha sonraki süreçte uygulanan siyasetlerin meyvelerini toplayacağız. 2022 yılında dış finansman, büyüme ve istihdam, 2023 yılında da enflasyon meselesini çözüp önümüze bakıp emin adımlarla yürüyeceğimiz yıllar gelecektir inşallah.